Het lied van de maand

Voor de feestagen van belijders, heiligen die niet als martelaar zijn gestorven, is in het brevier de hymne Iste confessor uit de tiende eeuw opgenomen. In het Oud-Katholiek Gezangboek van 1990 staat dit lied ook (gezang 371). De vertaling die ik daarvoor maakte, werd enigszins gewijzigd om beter bij de gregoriaanse melodie te passen. Daardoor ging de oorspronkelijke versstructuur, het zogenaamde sapfische metrum, verloren. De ongewijzigde tekst staat nu in Liederen in opdracht, maar heeft daarin geen melodie.

De melodie welke u hier beluisteren kunt, is afkomstig uit het Hymnaire de Noyon, dat door een zekere abbé Oudin in 1772 werd uitgegeven. Daarin staan alle hymnen die in het brevier van dat bisdom zijn opgenomen en een groot aantal sequenties, bestemd om te worden gezongen tussen de eerste Schriftlezing, het epistel, en het evangelie in de eucharistieviering.

In dit hymnenboek hebben de liederen vaak geen vrijritmische melodie volgens een van de acht kerktoonsoorten meer. Ze zijn gecomponeerd in een twee- of driedelige maatsoort in majeur of mineur, zodat ze eigenlijk ‘gewone’ kerkliederen zijn geworden. Abbé Oudin heeft precies aangegeven welke melodie bij welke versstructuur past.

 
Wie hij was en of hij zelf melodieën heeft gecomponeerd voor het Hymnaire de Noyon is nog niet geheel duidelijk. Zelfs is niet bekend of hij er de samensteller van is geweest. In ieder geval was hij geestelijke en musicus en heeft hij voor dit boek een inleiding geschreven met instructies voor de katholieke kerkzang van de achttiende eeuw in Frankrijk.
 

Als hij identiek is met François Oudin, die jezuïet was en Latijnse gedichten heeft geschreven, kan het Hymnaire de Noyon ouder zijn dan 1772, maar dit is niet erg waarschijnlijk, want het Breviarium Noviomense, waarin de teksten staan, dateert van 1764 en deze François Oudin leefde nog eerder, van 1673 tot 1752.

Iste confessor

U die beleden hebt de Naam des Heren,
om uw getrouwheid willen wij u eren,
die moogt aanschouwen Gods verborgenheden
in ’t zalig Eden.

Waardig en matig en oprecht te leven,
Jezus te volgen, dat werd u gegeven;
gij hebt Hem moedig, al uw levensdagen
’t kruis nagedragen.

Riep God u bij zich, moest uw lichaam sterven,
wij mochten ’t voorbeeld van uw leven erven;
gij hebt ontvangen ’t erfdeel in de klaarheid:
Gods volle waarheid.

Daar onze zangen u met ere prijzen
moeten wij volgen ’t pad dat gij wilt wijzen.
Bid op die weg tot Christus onze Heiland
voor ons om bijstand.

Hem komen lof toe, heerlijkheid en krachten
die is verheven boven alle machten:
Schepper en Koning, aller dingen Here,
Hem alleen ere.