In 2010 is verschenen:

Koenraad Ouwens
Lectio Liturgica, deel 2: Rondom de Pentateuch

Amsterdam, Boekenmaker.nl, 2010
paperback, 21 x 30 cm
478 pagina’s
geïllustreerd
ISBN 978-90-8842-066-5

€ 33,50


Bij bestelling van beide delen ontvangt u een korting:
Deel 1 en 2 samen: € 59,50 excl. verzendkosten.

Het tweede deel van de serie Lectio Liturgica, die zal gaan bestaan uit zeven delen, zal even omvangrijk zijn als het eerste. De hoofstukken zijn doorgenummerd in aansluiting op het eerste, waarnaar vaak verwezen wordt, want leesroosters hangen ten nauwste met de kalender en de daaraan verbonden thema’s samen.

In het zevende hoofdstuk wordt ingegaan op de functies en de structuren van en in lectionaria. Hoe Bijbellezingen in de liturgie functioneren, volgens welke principes zij geselecteerd kunnen zijn, welke methodes daarbij gevolgd worden en hoe lectionaria kunnen zijn opgebouwd zijn vragen die hierin aan de orde komen.

Het achtste hoofdstuk bevat de bespreking van 32 verschillende lezingenroosters waarin de hoofdlezing ontleend is aan de Tora, de eerste vijf boeken van de Bijbel, ook wel Pentateuch genoemd. Een deel van deze leesroosters functioneert in de Joodse eredienst, maar ook vele kerken en groeperingen in het christendom oriënteren zich in hun liturgie op de verbondenheid van kerk en synagoge, waardoor leesroosters ontstaan zijn met daarin ook lezingen uit het Nieuwe Testament, die gekozen zijn bij de Schriftgedeelten die in de synagoge volgens verschillende systemen aan de orde komen.

Ook zijn er christelijke leesroosters die op een andere wijze een hoofdlezing uit de Pentateuch bevatten maar niet bij het Joodse liturgische jaar aansluiten.

Uiteraard wordt aandacht besteed aan het in de wereld unieke Tora-leesrooster dat opgenomen is in het Dienstboek van de Protestantse Kerken in Nederland en aan de wijze waarop dit tot stand gekomen is.

Aan het slot van het achtste hoofdstuk is een uitvoerige analytische tabel opgenomen, waarin alle lezingen die in deze diverse tradities en ontwerpen aan die van de Tora worden toegevoegd, systematisch geordend zijn.

De inhoud van Deel 2:

Woord vooraf

Hoofdstuk 7 – Lectionaria: functies en structuren

7.1.        Definitie

7.2.        De boeken van de Bijbel

                7.2.1.     De canon in het Jodendom
                7.2.2.     De canon in het christendom
                7.2.3.     Boeken van de Bijbel en hun afkortingen

7.3.        Functionaliteit van het liturgische gebruik van de Schrift

                7.3.1.     De didactische functie
                7.3.2.     De kerygmatische functie
                7.3.3.     De parakletische functie
                7.3.4.     De doxologische functie

7.4.        Methoden voor de keuze van lezingen

                7.4.1.     Lectio continua
                7.4.2.     Lectio semicontinua
                7.4.3.     Lectio currens
                7.4.4.     Lectio selecta

7.5.        Structuren van en in lectionaria

                7.5.1.     Horizontale en verticale programmering

                              7.5.1.1. Gesloten perioden
                              7.5.1.2. Open perioden

                7.5.2.     Microstructuren

                              7.5.2.1. Verticale microstructuren
                              7.5.2.2. De hiërarchie van de perioden
                              7.5.2.3. Horizontale microstructuren

                                            7.5.2.3.1.             Tijd
                                            7.5.2.3.2.             Plaats
                                            7.5.2.3.3.             Persoon


7.6.        Betrekkingen tussen de lezingen

              7.6.1.     Formele betrekkingen

                             7.6.1.1. Citaat
                             7.6.1.2. Verwijzing
                             7.6.1.3. Allusie
                             7.6.1.4. Commentaar

              7.6.2.     Materiële betrekkingen

                             7.6.2.1. Metafoor
                             7.6.2.2. Allegorie
                             7.6.2.3. Antithese
                             7.6.2.4. Typologie
                             7.6.2.5. Belofte en vervulling
                             7.6.2.6. Substitutie

7.7.        De afbakening van perikopen

7.8.        'PaRDeS' – De vier interpretatiewijzen

              7.8.1.     Literair-historische interpretatie    
              7.8.3.     Allegorische interpretatie
              7.8.2.     Morele interpretatie
              7.8.4.     Anagogische interpretatie

Noten bij Hoofdstuk 7


Hoofdstuk 8 – De Pentateuch als rector

8.1.        Typering

8.2.        Het synagogale leesrooster in het algemeen

                8.2.1.     Inleiding
                8.2.2.     De indelingen van de sidrot volgens de Mishne Tora
                8.2.3.     De verdeling van de sidrot bij de voorlezing van de Tora
                8.2.4.     De te’ame hamikra
                8.2.5.     De maftir
                8.2.6.     De haftara
                8.2.7.     De indeling in 54 sedarim volgens de Samaritaanse traditie
                8.2.8.     De indeling in 167 sedarim en de driejarige cyclus

8.3.         Eenjarige synagogale lectionaria

8.4.         Eenjarige cycli met toegevoegde lezingen uit het Nieuwe Testament

8.5.         Driejarige synagogale lectionaria

8.6.         Driejarige cycli met toegevoegde lezingen uit het Nieuwe Testament

8.7.         Lectionaria met een verband met niet-Joodse jaarordeningen

8.8.         Lectionaria uitgaande van een niet-Joodse jaarordening

8.9.         Analyse van de perikopensystemen

Noten bij Hoofdstuk 8

Perikopenregister bij Hoofdstuk 8

Bibliografie